کد مطلب:1139 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:34

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

3- مي خواهم بدانم كه آن پيرمرد كور و عصا به دست چه كسي بوده است؟

ج3 دوست عزيز سؤالتان را واضح مطرح نكرده ايد اما اگر منظورتان از پيرمرد كور عصا به دست مرد نابينايي است كه در سوره مباركه عبس از آن صحبت شده بايد گفت آن شخص عبد الله بن ام مكتوم بوده است.
مشهور در ميان مفسران عامه و خاصه اين است كه: عده اي از سران قريش مانند عقبه بن ربيعه، ابوجهل، عباس بن عبد المطلب و جمعي ديگر، خدمت پيامبر اكرم (ص) بودند و پيامبر مشغول تبليغ و دعوت آنها به سوي اسلام بود و اميد داشت كه اين سخنان در دل آنان مؤثر شود( و مسلماً اگر اينگونه افراد اسلام را مي پذيرفتند گروه ديگري را به اسلام مي كشاندند و هم كاشكني هاي آنها از ميان مي رفت و از هر دو جهت به نفع اسلام بود) در اين ميان عبدالله بن ام مكتوم كه مرد نابينا و ظاهرا فقيري بود وارد مجلس شد، و از پيامبر(ص) تقاضا كرد آياتي از قرآن را براي او بخواند و به او تعليم دهد، و پيوسته سخن خود را تكرار مي كرد و آرام نمي گرفت، زيرا دقيقا متوجه نبود كه پيامبر با چه كساني مشغول صحبت است.
او آنقدر كلام پيامبر(ص) را قطع كرد كه حضرت ناراحت شده و آثار ناخشنودي در چهره مباركش نمايان گشت و در دل گفت: اين سران عرب پيش خود مي گويند پيروان محمد(ص) نابينايان و مردگانند و لذا رو از عبد الله برگرداند و به سخنانش با آن گروه ادامه داد.
در اين هنگام آيات عبس و تولي چهره در هم كشيد و روي برتافت ان جآء ه الاعمي از اين كه نابينايي به سراغ او آمد و ... نازل شد( و در اين باره پيامبر(ص) را مورد عتاب قرار داد) رسول خدا بعد از اين ماجرا عبد الله را پيوسته گرامي مي داشت و هنگامي كه او را مي ديد مي قرمود: مرحبا بمن عاتبني فيدري؛
مرحبا به كسي كه پروردگارم به خاطر او مرا مورد عتاب قرار داد و سپس به او مي فرمود: آيا حاجتي داري آن را انجام دهم؟ و پيامبر (ص) دو بار او را در غزوات اسلامي در مدينه جانشين خويش قرار داد.(1)
شأن نزول دومي كه براي آيات فوق نقل شده اين است كه اين آيات درباره مردي از بني اميه نازل شده كه نزد پيامبر نشسته بود، در همان حال عبد الله بن ام مكتوم وارد شد هنگامي كه چشمش به عبد الله افتاد خود را جمع كرد، مثل اينكه مي ترسيد آلوده شود و قيافه در هم كشيده و صورت خود را برگرداند، خداوند در آيات فوق عمل او را نقل كرده و مورد ملامت و سرزنش قرار داده است، اين شأن نزول در حديثي از امام صادق عليه السلام نقل شده است.(2)
محقق بزرگ شيعه مرحوم«سيد مرتضي» اين شأن نزول را پذيرفته است.
منابع و مآخذ
1و2ـ مجمع البيان، ج10،ص437، تفسير نمونه، زير نظر استاد محقق ناصر مكارم شيرازي، ج26، ص123ـ124